Mardin adı, Suryanice  “Merdin” yani “Kaleler” kökeninden gelir. Tarih boyunca İpek Yolunun önemli ve zengin bir durağıydı Mardin.

      4500’den başlayarak klasik anlamda yerleşim gördüğü belirlenen Mardin; Saburi, Hurri, Sümer, Akad, Mitani, Hitit, Asur, İskit, Babil, Pers, Mekodonya, Abpar, Roma, Bizans, Arap, Selçuklu, Artuklu ve Osmanlı döneminden bir çok yapıyı bünyesinde harmanlayabilmiş önemli bir açık hava müzesi konumundadır.

      1933 yılında eğitim-öğretme açılan Mardin Ortaokulunun devamıdır Mardin Lisesi. 1951 yılında  Lise olarak da Mardin’in tarihi simgelerinden biri olan Mardin Kız Meslek Lisesi’nin binasında eğitime başladı. Yakın tarihlere kadar da liselerin orta okul kısımları hala mevcut idi. Mardin Lisesi’nin yatılı öğrencileri için okulun Savur Kapı’ya uzanan bahçesinde üç katlı bir pansiyonu bulunmaktaydı. Biz yatılı olan öğrenciler o pansiyonda kalıyorduk. Yatılı öğrencilere yeme, içme yatma ve etüt yapma binası olarak hizmet veriliyordu. Maddi durumları iyi olmayan biz gibi öğrencilerin yanında manevi değeri büyük olan bu pansiyon binası yakın bir tarihte maalesef yıktırılmıştır. 1980-1981 eğitim öğretim yılının sonunda Mardin Lisesinden mezun olur iken ben ve çok arkadaşım bu pansiyonda kalıyorduk.

      1980 yılında Mardin Lisesinin Müdürü Ziya Aydın Hoca idi. Müdür Ziya Aydın pansiyonda kalan öğrencilerin sorunlarını yerinde görmek, öğrencilerin moral ve motivasyonu  için her gün pansiyonu ziyaret ederdi. Belli aralıklarla bizlerle toplantılar yapar ve sorunlarımızı dinlerdi. O tarihlerde Mardin’de su sıkıntısı vardı. Pansiyonumuzdaki su kapasitesi ancak zaruri ihtiyaçlarımıza yetebiliyordu. Pansiyonda kalan öğrencilerin haftalık banyo ihtiyaçları için Okul İdaresi Kasım Tuğmamer Camisinin biraz aşağısındaki Emir Hamamı sahibiyle anlaşarak her cumartesi günleri belletmen öğretmenlerimizin eşliğinde toplu olarak Mardin’in o tarihi sokaklarından geçerek Emir Hamamına giderdik.  Bu durum okullar tatil oluncaya kadar devam ederdi. Bu gidiş gelişlerde abara şeklinde inşa edilen sağlı sollu o tarihi dükkanlardan kırık leblebi alırdık ve yürüyüş boyunca şakalaşmalar eşliğinde yerdik.

      Mardin Lisesindeki öğrenim hayatımız 12 Eylül öncesi ve sonrasına denk geldiği için maalesef okulumuz da sağ-sol çatışmalarından fazlasıyla etkilendi! Özellikle pansiyonda kalan öğrenciler adeta farklı fraksiyonlara öncülük yapardı. 12 Eylül darbesinin akabinde pansiyonda kalan bir kısım arkadaşımız tutuklandı ve maalesef öğrenim hayatları da sona erdi.

      Bu kadar girişten sonra “ ÜNLÜ MARDİN LİSESİNDEN KİMLER GEÇMİŞ “ bölümüne gelirsek; Mardin Lisesinden 1962-1963 öğretim yılında Prof. Dr. Aziz Sancar Bey’le beraber mezun olduktan sonra yüksek tahsilini tamamlayıp öğretmen olarak Mardin’e atanan ve Mardin Lisesinde uzun yıllar edebiyat öğretmenliği yaparak Mardin eğitimine büyük hizmetleri olan Hocam Mehmet Sadri Ensari Bey’i anmadan geçmek istemem! Mehmet Sadri Ensari 1981 yılında Mardin İl Milli Eğitim Müdürlüğüne atandı. Kendisine sağlık ve afiyet diliyorum. Ayrıca Mardin Lisesinde beraber okuduğumuz arkadaşım Araştırmacı-Yazar; ve yüz iki Ülkede takipçisi bulunan “Bir Zamanlar Mardin” gurubunun kurucusu Mehmet Selim ( Parlakoğlu ) Mardin.

      Yazar ve Şair Murathan Mungan, Müzik eleştirmeni Naim Dilmener, Ulusal ve Evrensel Aktivist Ümit Yaşar Işıkhan, Eski Mardin Belediye Başkanı Enver Sağlam, Ünlü Ressam İsmet Yedikardeş, 2. Ordu Komutanı Org. Metin Gürak, Dr. Abdulvahap Dizdaroğlu, Eski Adalet Bakanı Necat Eldem, Eski Başbakan ve Cumhurbaşkanı Turgut Özal, Dr. Abdulrezzak Kurban Yağcı, Eski Milli Eğitim Bakanlığı Genel Md. Said Mehmetoğlu, Eski İktisatçı Vasfi Baysal, Kore Gazisi Subay ve Eski Mardin Belediye Başkanı Beşir Günay, Eski İşletmeci Şevket Sancar, İşletmeci ve Şarkıcı Metin Milli, Eski Belediye Başkanı Albay Enver Poyraz, Halen ABD’de’ki Kuzey Karolina Üniversitesinde  görev yapan ve 2015 Yılında Nobel Kimya Ödülünü alan Prof. Dr. Aziz Sancar, Prof. Dr. Şanal Görgün, Prof. Dr. Aydın Ayaydın, Prof. Dr. Zafer Atasoy Gören, Pof. Dr. Amir Kurtaran, Albay Fuat Ensari, Albay Süreyya Ensari, Albay Bülent Ensari, Albay Tevfik Kaçar, Albay Beşir Yücesoy, Albay Enver Poyraz, Albay Hamit Gültaşlı, Albay Ahmet Bulut, Albay İbrahim Yıldız, Albay Olcay Üçkök, Albay Abbas Uğurlu, Albay Çetin Şatana, Albay Haluk Şatana, Albay Bedri Üstüner, Albay Cevdet Eldem, Prof. Dr.Kemal Baysal, Prof. Dr. Zafer Atasoy Gören, Prof. Dr. Necati Uran, Prof. Dr. Nevin Eldem Keskin, Prof. Dr. Fırat Bayraktar, Prof. Dr. Meral Berbercuma, Prof. Dr. Kadircan Keskinbora, Prof. Dr. Murat Dilmener, Prof. Dr. Eralp Arıkan Prof. Dr. Oktay Gözü. Eski Mardin Belediye Başkanı İhsan Ensari,  Eski Mardin Belediye Başkanı Murat Sadioğlu, Eski Mardin Belediye Başkanı Abdulkadir Tutaşı, Eski Mardin Belediye Başkanı Hayrettin Demir, Eski Yeşilli Belediye Başkanı Hayrettin Demir ve Enver Sağlam.

      Yukarıda isim ve unvanlarını yazmış olduğumuz şahsiyetler Mardin Lisesinde okumuş öğrencilerdir.