Güçlükonak ilçesine bağlı Ormaniçi (Bana) köyünde, köy sakinleri “Zêw” geleneğini yerine getirmek üzere hazırlık yapıyor.

Dicle Nehrinin 4 kilometre uzağında, Gabar Dağı’nın eteklerinde bulunan köyde ekmek tandırda pişiriliyor, yemekler büyük kazanlarda hazırlanıyor.

Sonbaharın başlayıp havanın serinlemesiyle, köy halkı akşam vakti birlikte akşam yemeği yiyor ve bu akşam yemeğine “Zêw” deniyor.

“Zerdüştlük’ten beri var”

Rûdaw’a konuşan köy sakini İbrahim Özkan, geleneğin Zerdüştlük dininin ortaya çıktığından beri var olduğunu belirtti.

Özkan, “Kürdistan’ın tarihinin başlangıcından beri Zêw devam ediyor. İki Zêw’imiz bulunuyor. Kürdistan’da Zerdüştlük’ten beri var” ifadelerini kullandı.

Zêw geleneği çok kadim bir tarihe sahip. Her sene iki defa düzenleniyor: İlki Eylül ayının başlamasıyla beraber, ikincisi ise pirinç (çeltik) hasadı sonrasında kış için tüm hasatlar yapıldıktan sonra.

Zêw geleneği, köy halkı için “doğaya ve doğanın kendilerine sunduğu bereket için bir ibadet” niteliği taşıyor.

Zêw akşamında, her ev kendi yemeğini köy meydanına götürüyor, yemekler sofraya konuluyor ve tüm köy halkı birlikte yemek yiyor.

“Birlikte yemek yiyoruz”

 Köy sakinlerinden Hediya Çiftçi, şunları söyledi:

“Sonbahar olunca, Cuma akşamı ezan okununca ‘Sonbaharın Zêw’i’ der.

Herkes etini, pilavını hazırlar. Tepsilerini doldururlar ve köy meydanına getirirler.

Birlikte yemek yiyoruz, Fatiha okuyoruz ve sonrasında herkes evine gidiyor.”

Köy 90’larda boşaltılıp yakıldı

Ormaniçi köyü, 1994 yılında tamamen boşaltıldı ve yakıldı.

200 köylü, önce Cizre’ye oradan da Siirt, Diyarbakır ve İstanbul başta olmak üzere bölgenin birçok il ve ilçesine dağıldı.

Köy sakinleri 2008 yılında köye yeniden dönüş kararı aldı, o tarihten sonra da Zêw dahil olmak üzere kendilerine ait gelenekleri canlandırdılar.