Afganistanlı bir Kürt olan Muhammed Nadir, Taliban'ın kontrolü ele geçirmesinin ardından Afganistan'ı terk etti ve şimdi Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşıyor.

Köklerinin Doğu Kürdistan'a dayandığını belirten Nadir, ailesinin, Safevi Şah Abbas döneminde Afganistan'a göç ederek orada yerleştiğini belirtiyor.

“Atalarımız İran Kürdistanı'ndan göç etmiş”

Muhammed Nadir, şöyle anlatıyor:

"Şunu söylemeliyim ki kimliğim Kürt ve biz İran Kürdistanı'ndan göç eden bir milletiz. 1169'da Şah Abbas Safevi döneminde İran'dan Afganistan'ın Kandahar kentine göç ettik. Bu Mele Mustafa Barzani, bu da büyük ağabeyimiz Mesud Barzani. Bu kitapta hangi tarihte İran Safevi devletinden Afganistan'a göç ettiğimiz yazılıyor. Bu, kitaba dahil ettiğimiz bir belgedir. Kitabın son sayfasında Afganistan'da yaşayan tüm topluluklardan Rekakan aşiretinin Safevi İran Kürdistanı'ndan geldiği söyleniyor ve ekliyor: Büyükleri kimlerdi, neler yaptılar, tüm bunlar bu kitapta yazılıdır. Büyüklerimiz Afganistan'ın bağımsızlık savaşlarına hep katılmış, büyük kahramanlık ve cesaret göstermişlerdir. Bu beni cesaretlendirdi çünkü kimliğinizi bilmek çok önemli ve kendinizi iyi tanımalısınız.”

Muhammed Nadir'e göre Afganistan'daki Kürtlerin sayısı 350 binden fazla. Kendileri için küçük bir topluluk oluşturdular ve aralarında güçlü ilişkiler var. Afganistan'da Kürtlerin çoğunun soyadı nüfus cüzdanlarında Kürt diye yazılıdır ve birkaç yıldır kendilerine özel dernek ve bayrakları vardır.

“Afganistan'da 50.000 ile 85.000 arasında Kürt nüfusu var”

Nadir bu konuda şunları ifade ediyor:

 Muhammed Nadir, biri Kürtlerin ve diğer milletlerin hayatı hakkında, diğeri ise Afganistan Kürtlerinin kökleri, tarihi ve hayatı hakkın iki kitap yazmış, ancak henüz kitaplar basılmamış. Önümüzdeki dönemde bu kitapları Peştunca, Dari, Beluci, Kürtçe, Farsça ve İngilizce dillerinde yayınlamayı planlıyor.

"Bu kitabı 7 yılda bitirdim. Bu bir saha çalışması. Kapı kapı dolaşıp büyüklerle görüştüm ve her Kürt aşiretinin köklerini buldum. Kitap 10 bölüm ve 446 sayfadan oluşuyor” diyen Nadir, ayrıca şu bilgileri paylaşıyor:

“Kitap hakkında ise, girişte kim olduğumuz hangi aşirete mensup olduğumuz anlatılıyor. Ardından Kürdistan’ın parçaları üzerinde yorum yaptık. Kürdistan kaç parçadır ve nüfusu kaçtır, son olarak da Afganistan’da Kürtler konusuna geliyoruz. Bu kitapta farklı eyaletlerde kaç Kürt olduğundan bahsediyoruz."

“Kürt kardeşlerimizi birbirimizi tanımaya çağırdık”

Afganistan Kürtleri, Büyük Kürdistan Kürtlerinden ayrılmıştır. Muhammed Nadir'e göre Afganistan'ın içinde bulunduğu durum nedeniyle Kürdistan'ın dört parçasındaki Kürtlerle kolay bir şekilde ilişki kuramadılar. Ama buna rağmen resmi yollarla bu ilişkiyi kurmaya çalıştılar. Kürdistan Bölgesi'ni ziyaret etmek ve Başkan Barzani ile görüşmek için çabaladığını söylüyor.

Muhammed Nadir, karşılaştıkları engelleri ise şöyle anlatıyor:

“Cumhuriyet döneminde dört resmi mektup yazdık. Mektuplardan birini İran Kürdistanı'na, birini Irak Kürdistanı'na, birini Suriye Kürdistanı'na ve birini de Türkiye Kürdistanı'na yazdık. Mektupların resmi olarak Dışişleri Bakanlığı aracılığıyla Kürdistan'ın parçalarına ulaşmasını talep ettik.

Kürt kardeşlerimizi gelip birbirimizi tanımaya ve kimliğimizi birlikte tanımlamaya çağırdık. Resmi olarak bir mektup yazmıştık ama Bağdat mektubumuza cevap vermedi ve mektubumuzun ulaşmasını önledi. Gelip kardeşlerimiz, büyüklerimiz ve kahraman liderimiz saygıdeğer Mesud Barzani ile görüşmek ve onunla konuşmak istedik. Stratejik bir planımız vardı. Gelmek için çok uğraştık ama gelip görüşemedik."

Afganistan’daki yeni nesil Kürtler, Afgan toplumuyla iç içe olmaları ve Kürdistan’a uzak olmaları nedeniyle Kürtçeyi dilini öğrenmemiş, Kürt kültürünü, örf ve adetlerini koruyamamışlar. Ama yüreklerinde Kürtlük duygusu hâlâ güçlü ve Kürt oldukları için gurur duyuyorlar.

Nadir, "İngiliz Roalson, bu Kürtlerin 200 yıl önce Kürtçe konuştuğunu söylüyor. Bizim atalarımız var, bunlardan biri 90 yaşını geçmiş olan Ubeydullah Efendi’dir, onlar biraz Kürtçe biliyorlar. Ne yazık ki halk arasında Kürtçeyi unutuldu. Bir insanın kimliğinin dili olduğunu biliyoruz. Bu nedenle uzun vadeli stratejimizde ilk etapta Kürtçeye başlamak ve Kürtçeyi doğru düzgün öğrenmek gibi bir planımız var. Gençlerden yaşlılara ve liderlik kurulumuzdan başlayarak bu çalışmanın tamamlanması gerekiyor” diyor.

Birkaç tarihi kaynağa göre Kürtlerin Afganistan'a yerleşmesi 400 yıl öncesine kadar uzanıyor. Özellikle Safevi döneminde, Türklerin ve Moğolların işgaline karşı Safevi Devleti'nin sınırlarını korumak amacıyla bir çok Kürt aile bu bölgelere nakledildi.