HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, Van'daki tarihi manastır ve kiliseleri inceledi. Bu yapıların koruma altına alınması gerektiğini, aksi takdirde zaman içinde çökeceğini söyleyen Paylan, Başkale'deki Surp Bartholomeos Manastırı için, "Manastırın tamamı çökmüş durumda. Bir tek giriş kapısı ve yan cephesi ayakta, ama kubbesi çökmüş durumda. Bu manastır bin 600 yıldır ayakta duruyordu, ama son yüzyılda yok edilmeye terk edildi ve bilinçli olarak yok ediliyor" dedi.
Garo Paylan, Türkiye'nin pek çok bölgesine giderek kültürel varlıkların korunmasına dikkat çekeceğini ve incelemelerde bulunacağını açıkladı. Paylan, bu kapsamda ilk olarak Van'daki tarihi manastır ve kiliseleri ziyaret etti.
Van'da terk edilen Ermeni manastırları ve kiliselerinde incelemelerde bulunan Paylan, kentteki kilise ve manastırın çoğunluğunun yok olduğunu söyledi. Paylan, kalan mabetlerin de acilen tedbir alınmadığı takdirde yakın zamanda çökeceğine dikkat çekti.
"EN BÜYÜK DEFİNENİN, BU KÜLTÜREL VARLIKLARIN YAŞATILMASI OLDUĞU UNUTULMAMALI"
Van'daki Yedi Kilise (Varakavank), Başkale'deki Surp Bartholomeos Manastırı ve Soratir Eçmiadzin Kilisesi'ni inceleyen Paylan, "Ermenilere ait kiliseler, manastırlar ve çok çeşitli tarihi kültürel yapılar ya kaderine ya da talan politikası çerçevesinde define arayanların insafına terk edildi. Hatta insanlara 'içinde define var' denerek kasıtlı olarak harap ettirilenler dahi oldu. Oysa en büyük definenin, bu kültürel varlıkların yaşatılması olduğu unutulmamalı" dedi.
İncelediği kiliselerin yok olmak üzere olduğunu belirten Paylan, "Belki yüzyıllar önce inşa edilmiş, çok değerli Ermeni taş ustalarının elinden çıkmış, büyük mimari değere sahip yapıların tamamına yakını bugün yok olmuş durumda. Ne acı ki bu topraklara ait olan kültürel varlıkları, korunmadığı veya zarar verilmesine göz yumulduğu için kaybettik ve artık bugün hiçbirini göremiyoruz. Bu, tarihin yıkımıdır. Buna sebep olan yaklaşımın biran evvel terk edilmesi gerekiyor. Bu değerleri korumak için hala fırsat var. Çok geç olmadan bu değerlerimiz için harekete geçmeliyiz" diye konuştu.
"BU MANASTIR BİN 600 YILDIR AYAKTA DURUYORDU, AMA SON YÜZYILDA YOK EDİLMEYE TERK EDİLDİ"
Surp Bartholomeos Manastırı'nın gördüğü en ihtişamlı manastırlardan biri olduğunu söyleyen Paylan, manastırın önünden hükümete şöyle seslendi:
"Manastırın tamamı çökmüş durumda. Bir tek giriş kapısı ve yan cephesi ayakta, ama kubbesi çökmüş durumda. Bu manastır bin 600 yıldır ayakta duruyordu, ama son yüzyılda yok edilmeye terk edildi ve bilinçli olarak yok ediliyor. Buradan Kültür Bakanı'na sesleniyorum; bu manastırın yok olmasından nasıl bir menfaat almayı düşünüyorsunuz? Bu manastır yok olduğunda Türkiye ne kazanacak ne kaybedecek bunu düşünüyor musunuz?"
Paylan, Van'da incelemelerde bulunduğu manastırlarda, bu yapıları inşa eden ve geçmişte buralarda ibadet edenlerin anısına mum yaktı.
